اجزا و ساختار کولر خودرو و شرح عملکرد آن ها

8) کلید کنترل فشار یا مانوستات کولر خودرو

کلید کنترل فشار که معمولاً آن را مانوستات (MANOSTAT) می‌نامند، دارای دو وظیفه مهم می‌باشد. اول محافظت از اجزاء سیستم در برابر خرابی‌های ناشی از تغییرات فشار و دوم کنترل تغییرات فشار کندانسور. این سوییچ به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:

الف ـ کلید کنترل فشار پایین

ب ـ کلید کنترل فشار بالا

پ ـ کلید کنترل فشار سه مرحله

الف – این کلید معمولاً روی رسیورـ درایر و در قسمت بالایی آن که اتصالات ورودی و خروجی قرار دارند نصب شده و مجهز به دو ترمینال است که از یک طرف به کلاچ برقی و از طرف دیگر به ترموستات وصل می‌شود.

نحوه کارکرد کلید فشار پایین بسیار ساده است. در داخل این کلید یک سیلندر یا یک دیافراگم قرار دارد که در صورت حس کردن فشاری کمتر از مقدار تنظیم‌شده، مدار الکتریکی را قطع می‌کند. باید توجه داشت که در صورت کاهش فشار براثر وجود نشت در سیستم کولر خودرو، کمپرسور توسط این کنترل از مدار خارج می‌شود تا از بروز آسیب‌های احتمالی جلوگیری به عمل آید.کلید فشاری که به این صورت عمل می‌کند، عموماً از نوع معمولاً بسته (normally closed) می‌باشد.

ب – این کلید در اغلب مواقع روی رسیورـ درایر نصب می‌شود و دقیقاً عکس کلید فشار پایین عمل می‌کند. اما همانند کلید فشار پایین در مدار الکتریکی قرار می‌گیرد. در حقیقت کلید فشار بالا، مدار الکتریکی مرتبط با خود را در صورتی که فشار اعمال شده روی سیلندر و یا دیافراگم آن، بیشتر از مقدار تنظیم‌شده روی فنر (معمولاً 27 bar تا 32 bar) باشد قطع می‌کند. بدین ترتیب اگر فشار سیستم افزایش پیدا کند کارکرد کمپرسور کولر ماشین متوقف شده و از صدمه دیدن کمپرسور و یا ترکیدن شلنگ‌ها و یا سایر اجزاء جلوگیری به عمل می‌آید. کلید کنترل فشار بالا نیز از نوع معمولاً بسته (normally closed) می‌باشد.

پ – در خودروهایی که در آن‌ها از فن الکتریکی برای خنک کردن موتور استفاده می‌شد و یا در حالت‌هایی که جریان هوای عبوری از کندانسور زیاد است از این کلید فشار استفاده می‌کنند. این نوع کلید فشار نیز بر روی مسیر ولوله گاز فشار بالا نصب می‌شود و به همان صورت که قبلاً گفته شد عمل می‌کند و دارای چهار ترمینال برقی می‌باشند.

وظایف یک کلید فشار سه وضعیتی عبارت است از:

• کنترل فشار پایین
• کنترل فشار بالا
• کنترل کارکرد فن الکتریکی کندانسور

عملکرد دو مورد اول به همان صورت می‌باشد.

سومین خصوصیت این کلید باعث می‌شود که فن کندانسور کولر خودرو تنها در مواقع نیاز و زمانی که شرایط سیستم ایجاب می‌کند وارد مدار شود. کنترل فن الکتریکی توسط دو سطح فشار تنظیم‌شده انجام می‌شود. زمانی که فشار رانش به سطحی بالاتر از فشار ماکزیمم رسید فن الکتریکی وارد مدار شده و یا فن در دور دوم شروع به کار می‌کند (در صورتی که فن دو دور باشد) و پس از آنکه فشار از به مقدار تنظیم شده رسید، فن کندانسور از مدار خارج می‌شود. کارکرد پیوسته فن الکتریکی سبب افزایش توان مصرفی، صدا و کاهش طول عمر فن می‌شود. مقادیر تنظیم شده روی کلید فشار سه‌حالته که بستگی به وظیفه این قطعه دارد به ترتیب عبارت است از:

• کلید فشار پایین در فشار 2.5 bar مدار کلاچ کمپرسور را قطع می‌کند.
• کلید فشار بالا در فشار 27 bar تا 32 bar مدار کلاچ کمپرسور را قطع می‌کند.
• فن الکتریکی کندانسور حدوداً در فشار 16 bar وارد مدار شده و در 12 bar از مدار خارج می‌شود.

9) وظیفه شلنگ ها در ساختار کولر خودرو

شلنگ ها در سیستم تهویه مطبوع خودرو وظیفه ایجاد ارتباط بین اجزاء مختلف سیستم را بر عهده دارد. به‌گونه‌ای که اجزاء سیستم بتوانند در تمام شرایط کاری، به‌خوبی انجام ‌وظیفه کنند. این شلنگ ها به دلیل شرایط کاری خاص بایستی مطابق با استانداردهای بین‌المللی نظیر SAE (انجمن خودروسازان امریکا) ساخته می‌شوند.

• لایه داخلی شلنگ کولر خودرو که از نفوذ مبرد جلوگیری می‌کند و ثبات فیزیکی و شیمیایی بسیار خوبی در دامنه -30°^C تا 120°^C دارد.
• قسمت میانی شلنگ که از یک سری الیاف بافته‌شده منسوج تشکیل‌شده است تا باعث افزایش مقاومت شلنگ در فشار‌هایی بالاتر از 175 atm شود.
• لایه بیرونی که از موادی با مقاومت بالا در برابر عدم نفوذ رطوبت ساخته‌شده است.

اتصالاتی که در اجزاء مختلف شلنگ ها بکار می‌روند متناسب با نحو اتصالات اجزای شلنگ به سایر قطعات سیستم کولر خودرو، انتخاب می‌شوند که بر همین اصل مهم‌ترین انواع آن، فیتینگهای اتصال سریع (QUICK CONNECTION) و فیتینگ های اورینگ دار (o-ring fitting)‌ می‌باشند.

این اصل مهم را همواره باید در نظر گرفت که اتصالات می‌بایست به‌راحتی و بسرعت قابل وصل باشند و در عین حال آب بندی خود را در تمام شرایط کاری حفظ کنند.

10) سوئیچ A/C 

سوئیچ A/C در ساختار کولر خودرو وظیفه خاموش و روشن نمودن کولر را بر عهده دارد که با شکل‌های متفاوت در خودروهای مختلف وجود دارد معمولاً یک LED وظیفه نمایش حالت روشن یا خاموش این سوئیچ را نمایش می‌دهد لازم به ذکر است در بعضی از خودروهای روز دنیا این قطعه حذف گردیده و سیستم تهویه همراه با روشن نمودن خودرو به حالت فعال درمی‌آید و فقط دما بایستی تنظیم گردد.

11) گاز کولر خودرو

خواص گاز R134 کولر استاندارد که برای شارژ گاز کولر ماشین استفاده می شود، به شرح زیر است:

• دما و فشار بحرانی مبرد، بالاتر از دما و فشار کاری سیستم
• دمای انجماد پایین‌تر از نقطه انجماد کاری سیستم
• گاز نباید اشتعال‌زا باشد، قابل‌انفجار نباشد و سمی نیز نباشد.
• زیست محیطی، مضر نبودن برای لایه ازون
• زیست محیطی، پتانسیل گلخانه‌ای